Programma Doorpakken op digitalisering – Digitaal burgerschap

Digitaal burgerschap

Bekijk hier de online publicatie over hoe je digitaal burgerschap kan integreren in je onderwijs.

De mens is meer en meer online.
Dit vraagt veel kennis en vaardigheden van ons als burger. Er wordt verwacht dat iedereen mee kan doen in de digitale wereld. Maar wat verstaan we onder digitaal burgerschap? Binnen de mbo-instellingen zoals bij het bestuur, de onderwijsmanagers en teams is er behoefte om digitaal burgerschap te definiëren. Dit is waar het team digitaal burgerschap mee aan de slag gaat. 

Wat is digitaal burgerschap? 

Het is een urgent en dynamisch onderwerp; waarbij verschillende perspectieven, technologie en burgeschapsdimensies op elkaar inspelen, zoals: politiek-juridisch, economie, sociaal maatschappelijk en welzijn. 

Wat vast staat is dat iedere burger dagelijks te maken heeft met de onderstaande perspectieven: 

• IK: hoe ziet de online identiteit eruit en de houding en het gedrag van de mens. Welke vaardigheden heb IK nodig om (mee) te doen in de digitale wereld? 
• DE ANDER hoe en wanneer houd je rekening met de ander? Denk aan privacy, veiligheid en omgangsvormen.  
• DE WERELD: de wereld die vol zit met technologie, denk bijvoorbeeld aan de overheid, de Big Tech bedrijven en de algoritmes die keuzes en beslissingen kunnen bepalen. Hoe kunnen kritische denkvaardigheden en digitale geletterdheid bijdragen aan weerbaar burgerschap? 

Digitaal burgerschap is dus een breed begrip. En naast de verschillende perspectieven, heeft elke docent en student hier ook nog een verschillend idee of beeld bij. 

Bijvoorbeeld: 

• De digitale burger is een kritische, goed geïnformeerde vaardige burger die zich gemakkelijk beweegt in de digitale omgeving: veilig en met aandacht voor de privacy van zichzelf en de ander.  
• Het is belangrijk dat je als burger weet waarom, wanneer en hoe je de technologie kunt inzetten (denk aan bewust omgaan met sociale media, online solliciteren, online bankieren en het aanvragen van een DigiD). 
• De burger zou zich idealiter bewust moeten zijn van de mogelijke invloed van technologie op de wereld en samenleving. Denk bijvoorbeeld aan het verdwijnen van de technische banen door automatisering of robotica.  
• Of denk aan de overheid en het bedrijfsleven die technologie gebruiken bij dienstverlening en online winkelen. Waardoor de burger afhankelijk wordt van de technologie en verplicht is om hier mee om te gaan en bewust te zijn wat dit voor hen betekent. Zoals de invloed van cookies, algoritmes en het aanmaken van een profiel. Dit heeft invloed op ons online zoek- en koopgedrag.  
• Tegelijkertijd kan media en technologie gebruikt worden om actief burgerschap te realiseren. Het vraagt om bewust gedrag bij de inzet van tools. Bijvoorbeeld; de burger weet welke informatie deelbaar is zonder mensen te schaden.  
• Digitale technologie kan ook bijdragen aan het verrijken, verdiepen, verbreden van burgerschap. Zo heb je als burger meer toegang tot informatie, kennis over democratie en heb je invloed op jezelf, de ander en de wereld om je heen. 
• Tot slot wordt digitaal burgerschap ook gezien als (les)methode: burgerschap is dan een les via een digitale methode in het mbo. Hierbij wordt leermateriaal op een digitale manier aangeboden. 

Waar gaat de themagroep mee aan de slag? 

Omdat het thema digitaal burgerschap dus een urgent en dynamisch onderwerp is met veel kanten, streven wij binnen de werkgroep digitaal burgerschap naar:  

1. een heldere definitie van ‘digitaal burgerschap’ omdat dit het bewustzijn en zichtbaarheid rond het thema digitaal burgerschap kan vergroten.  
2. digitaal burgerschap als thema in de burgerschapsagenda van het mbo. Hierdoor wordt het een belangrijk onderdeel binnen het curriculum. Met als doel dat ieder mens wordt gevormd tot een kritische, goed geïnformeerde digitale burger. Vervolgens weet de mbo-instelling hoe de docent hieraan kan bijdragen. Met relevant lesmateriaal weet de docenten leerlingen daarna te begeleiden richting goed digitaal burgerschap  

Hoe gaan we dit doen? 

• Implementatie van digitaal burgerschap in het mbo door middel van
  • Promotie 
  • Docentontwikkeling 
  • Kennis en ervaringen vergroten en delen
• Ondersteunen bij materiaal: 
  • Ontsluiten en beoordelen van lesmateriaal, opdrachten, projecten via startpagina MBO Burgerschap Wikiwijs
  • Bevorderen van delen van materiaal in de community
• Community Digitaal burgerschap in samenwerking met met Kennispunt MBO Burgerschap 

Resultaat

Op zoek naar goede tips over lesmateriaal over digitale weerbaarheid? Bekijk de pagina van Kennispunt MBO Burgerschap die is samengesteld door het team Digitaal Burgerschap, Practor Digitale Weerbaarheid Renze Tjoelker, Kennisnet en het Kennispunt MBO Burgerschap. Speciaal voor de Week van de Veiligheid (5 t/m 11 oktober 2020).